— Պարո՛ն Սարգսյան, ինչպես գիտեք, օրեր առաջ փոխարտգործնախարար Մնացական Սաֆարյանն այսպես կոչված միջանցքի հետ կապված հնարավոր արտապատվիրակության մասին շրջանառվող լուրերը չէր հերքել: Դուք, որպես միջազգային փորձագետ, ինչ կասեք այդ մասին և Թրամփի երեկվա հայտարարության մասին, որ «մենք լուծել ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խնդիրը, շուտով խաղաղություն կլինի»։ Այս ամենի միջև կապ կա՞։
— Իհարկե, բնական է, որ այս ամբողջ գործընթացը փոխկապակցված է։ Թրամփի հայտարարությունը, նաև Թուրքիայում ԱՄՆ դեսպանի հայտարարությունը մի քիչ շոկային էր տարբեր խաղացողների համար։ Թուրքիան մասնավորապես շտապեց ասել, որ որևէ տեղեկություն չունի։ Դա նշանակում է, որ այս առաջարկը ամերիկյան կողմը ներկայացրել է Հայաստանին և Ադրբեջանին, ոչ թե՝ Թուրքիային։
Հաջորդ կարևոր հարցն ինձ համար Իրանի դիրքորոշումն է։ Եթե ամերիկյան կազմակերպությունն ապահովելու է ճանապարհի անվտանգությունը, պետք է հասկանալ Իրանի հնարավոր մոտեցումը։ Անձամբ դեռևս չեմ տեսել հայտարարություն, գուցե օրվա ընթացքում լինի։ Միանշանակ չեմ ուզում շտապել, մանավանդ, որ տեղեկությունները քիչ են։ Հայկական կողմը շատ քիչ տեղեկություններ է տրամադրում, թե հայ-թուրքական, թե հայ-ադրբեջանական վերջին բանակցությունների մասին։
Հիմնական տեղեկատվությունը գալիս է այլ աղբյուրներից, հիմնականում թուրքական-ադրբեջանական, որոշ բաներ էլ ամերիկյան աղբյուրներից։ Այս պահի դրությամբ կարծում եմ՝ պետք է սպասենք, որ հասկանանք առաջիկա օրերի զարգացումները։
— Վարչապետի խոսնակ Նազելի Բաղդասարյանը հայտարարեց, թե թե ՀՀ-ն չի քննարկում սեփական ինքնիշխան տարածքի վերահսկողության հարցերը երրորդ կողմերի հետ։ Այս հայտարարության մասով ի՞նչ կասեք:
— Այո, դա տեսել եմ, բայց արտգործնախարարի տեղակալը հակառակ պնդումներ արեց, այստեղ հակառակ պնդումն է արվում: Այդ պնդումը նույնիսկ մի քիչ անտրամաբանական է: Ամերիկյան առաջարկը, որի մասին խոսում ենք, նման առաջարկներ մշտապես արվել են կողմերին՝ վերջին 30 տարվա ընթացքում, ոչ միայն ամերիկյան, այլ նաև այլ միջնորդների կողմից։ Այսինքն՝ նորություն չկա, այս լուրը շոկային չէ։
— Պարոն Սարգսյան, վերադառնալով Թրամփի երեկվա հայտարարությանը, առաջին անգամ, կարծես, որ նախագահը նման բան է հրապարակային հայտարարում և ամենահետաքրքիրն այն է, որ նա ասում է՝ «մենք լուծել ենք խնդիրը»: Այս ձևակերպման մասինն խոսենք, ի՞նչ է դա նշանակում:
— Իրականում չի ասում, որ «լուծել ենք վերջացել է»։ Ֆորմուլավորումը ուրիշ է, ինչի համար կարևոր է հասկանալ։ Դա եղել է բանավոր խոսք, ոչ գրավոր հայտարարություն։ Ռուբիոյի հայտարարությունն էլ զգուշավոր էր՝ ասելով, որ «դիտարկվում է, որ հնարավոր է խաղաղության համաձայնագիր լինի»։ Ուստի, իմ կարծիքով, պետք է հաշվի առնենք առաջիկա 2-3 օրվա զարգացումները, որպեսզի իրավիճակն ավելի պարզ դառնա, որովհետև հիմա հստակություն չկա, ինչը դժվարացնում է վերլուծելը։
-Այս պահի դրությամբ առկա ինֆորմացիայից ելնելով ի՞նչ կանխատեսումներ ունեք, որքանո՞վ է հնարավոր այդ արտապատվիրակումը:
– Դժվար է ասել։ Կողմերը չափազանց տարբեր կարծիքներ ունեն։ Իրանն է առանձին խնդիր։ Իրանի շահերից չի բխի, որ ամերիկյան ինչ-որ կազմակերպություն տեղակայվի իր սահմանամերձ տարածքում։ Կարծում եմ՝ Իրանը խնդիր կտեսնի։ Սպասենք, որ բոլորը հստակ հայտարարեն իրենց մոտեցումները։ Դեռ իրանական արձագանք չկա։ Թրամփի հայտարարությունը երեկոյան էր, միգուցե առաջիկա ժամերին լինի, դրանից հետո ավելի հստակ պատկեր կունենանք:
