Ալեն Սիմոնյանի ելույթը «Տաջիկստանի Հանրապետության Սահմանադրության 30-ամյակը» խորագրով միջազգային միջխորհրդարանական համաժողովում:
Մեծարգո՛ Ռուստամի Էմոմալի,
Մեծարգո՛ Մահմադթոիր Զոքիրզոդա,
Հարգելի՛ գործընկերներ,
Տիկնա՛յք եւ պարոնա՛յք,
Անկեղծորեն ուրախ եմ ողջունելու ձեզ «Տաջիկստանի Հանրապետության Սահմանադրության 30-ամյակը» խորագրով միջազգային միջխորհրդարանական համաժողովի կապակցությամբ եւ ցանկանում եմ շնորհավորել մեր հարգարժան տաջիկ գործընկերներին Տաջիկստանի Հանրապետության Սահմանադրության 30-ամյակի առիթով:
Մեր պատվիրակության համար մեծ պատիվ է գտնվել Տաջիկստանի հյուրընկալ հողում:
Սահմանադրությունը կոչվում է հիմնարար օրենք, քանի որ վերջինս միակ կամ այն սակավաթիվ օրենքներից է, որոնք սովորաբար ընդունվում են համազգային քվեարկությամբ:
Ժամանակակից աշխարհում, որը նշանավորվում է գլոբալ աշխարհաքաղաքական փոփոխություններով, տեխնոլոգիական եւ թվային վերափոխումներով, սոցիալ-տնտեսական փոփոխություններով, մարտահրավերներով եւ փորձություններով, փոխվում է նաեւ հասարակական հարաբերությունների դինամիկան, եւ այս համատեքստում խորհրդարանը՝ որպես պետության օրենսդիր եւ ներկայացուցչական մարմին, առանցքային դեր է խաղում:
Սահմանադրական մշակույթի ձեւավորումն ու զարգացումն ուղղակիորեն կապված են իրավական պետության կառուցման, կայացման եւ ամրապնդման հետ: Սահմանադրական մշակույթը ոչ միայն Սահմանադրության տեքստի իմացությունն է, այլեւ հարգանքը Սահմանադրության մեջ պարունակվող դրույթների եւ գաղափարների նկատմամբ, նրա պաշտպանությունն ու հրամայականների իրականացումը:
Գործընկերնե՛ր,
Նշեմ, որ հայ իրավական միտքը գալիս է հին ժամանակներից: Մասնավորապես, 12-րդ դարում Մխիթար Գոշը ստեղծեց հիմնարար աշխարհիկ օրենքների օրենսգիրքը: Խորհրդարանական կառավարման գաղափարը հայ իրականության մեջ ծագել է 18-րդ դարի վերջին, երբ հայ մտածող Շահամիր Շահամիրյանն իր «Որոգայթ փառաց» լրագրողական աշխատության մեջ առաջին անգամ ձեւակերպել է սահմանադրական հանրապետության եւ խորհրդարանական համակարգի հիմնարար սկզբունքները:
1860 թվականին Կոստանդնուպոլսում Հայ ազգային ընդհանուր ժողովն ընդունեց Ազգային Սահմանադրությունը, մի օրենք, որը կարգավորում է արեւմտահայության ներքին կյանքը:
Քաղաքացիների վերաբերմունքը երկրի հիմնական օրենքին լակմուսի թուղթ է՝ գնահատելու ինքնիշխան, ժողովրդավարական, իրավական, աշխարհիկ, ունիտար պետության ձեւավորման մակարդակը, որտեղ ճանաչվում, հարգվում ու պաշտպանվում են մարդու եւ քաղաքացու իրավունքներն ու ազատությունները: Այս համատեքստում անհրաժեշտ է նշել Տաջիկստանի ժողովրդի եւ կառավարության նուրբ վերաբերմունքն իրենց Սահմանադրությանը:
Հայաստանի Հանրապետության համար հարազատ եւ հասկանալի է մեր տաջիկ ընկերների վերաբերմունքը Սահմանադրության տեքստում ամրագրված այնպիսի հիմնարար սկզբունքների անձեռնմխելիության նկատմամբ, ինչպիսիք են հանրապետության ինքնիշխանությունը, անկախությունը եւ տարածքային ամբողջականությունը:
Տիկնա՛յք եւ պարոնա՛յք,
Հայ-տաջիկական հարաբերությունները հիմնված են մեր ժողովուրդների դարավոր բարեկամության վրա՝ սերտորեն կապված վստահության, հարգանքի եւ փոխադարձ աջակցության կապերով:
Խորհրդարանների միջոցով ուղղակի երկխոսության ակտիվացումը շատ լավ հնարավորություններ է բացում մեր համագործակցությունը խորացնելու եւ համատեղ գործունեության նոր հեռանկարային ուղղությունների միջոցով ընդլայնելու համար:
Համոզված եմ, որ մեր երկրների ժողովուրդների փոխադարձ հարգանքի վրա հիմնված հարաբերությունները, որոնք ամրագրված են նաեւ Հայաստանի եւ Տաջիկստանի միջեւ 2002 թվականի ապրիլի 3-ի Բարեկամության եւ համագործակցության մասին պայմանագրում, ունեն զգալի չիրացված պաշար:
Եվս մեկ անգամ ցանկանում եմ շնորհակալություն հայտնել մեր տաջիկ գործընկերներին ջերմ ընդունելության եւ Միջազգային միջխորհրդարանական համաժողովի կազմակերպման համար:
Շնորհակալություն ուշադրության համար:
