Հայաստանում անհրաժեշտ է խստացնել սահմանամերձ հանքերում գործունեության նկատմամբ վերահսկողությունը։ Այդ մասին Ազգային ժողովի նոյեմբերի 11-ի նիստում՝ «Հայաստանի Հանրապետության ընդերքի մասին օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին օրենքների» և հարակից օրենքներում փոփոխությունների նախագծերի փաթեթը երկրորդ և վերջնական ընթերցմամբ քննարկելիս, հայտարարել է Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների փոխնախարար Ասատուր Վարդանյանը։
Այսպիսով, ՀՀ սահմանային գոտում հետազոտություններ կամ հանքարդյունաբերական աշխատանքներ իրականացնելու համար դիմումներ ներկայացնելիս պարտադիր կլինի Ազգային անվտանգության ծառայության, Արտաքին գործերի նախարարության, Պաշտպանության նախարարության, իսկ մաքսային վերահսկողության գոտում՝ նաև մաքսային մարմնի համաձայնությունը։
Ըստ էության, խոսքը սահմանամերձ գոտում և սահմանամերձ գետերի ափերին լեռնահանքային գործունեության վերաբերյալ կարգավորումները խստացնելու մասին է։ «Բացի այդ, առաջարկվում է ամբողջական արգելք սահմանել սահմանամերձ գետերի հունից ավազի, ներառյալ ավազա-խճային խառնուրդի և ավազա-խճային կոպիճի արդյունահանման վրա։ Նշված պահանջները խախտելու դեպքում տուգանքը կկազմի 20 միլիոն դրամ։ Միաժամանակ, կրկնակի խախտման դեպքում ընդերքօգտագործման իրավունքը լիովին կդադարեցվի»,- պարզաբանել է Վարդանյանը։
Այս միջոցները, ինչպես նշել է փոխնախարարը, ուղղված են գետերի հունի, այդ թվում՝ Արաքսի, փոփոխության ռիսկերը կանխելուն։ Դրանք նաև նպատակ ունեն նվազեցնել սահմանամերձ էկոհամակարգերի և անվտանգության համար ռիսկերը։
Բացի այդ, նույնիսկ գետի ափի մոտ արդյունահանման դեպքում կարիերային տեխնիկայի և ինքնաթափերի վրա պետք է տեղադրվեն GPS մոդուլներ, որոնք միացված կլինեն համապատասխան լիազորված տեսչական մարմնի սերվերներին։ «Այս միջոցները հնարավորություն կտան առավելագույն ճշգրտությամբ հետևել վերոնշյալ տեխնիկայի տեղաշարժին»,- հավաստիացրել է պաշտոնյան
Կառավարությունը 7 ամսվա ընթացքում կընդունի ենթաօրենսդրական ակտեր, իսկ գործող ընկերությունները կունենան ընդհանուր առմամբ 90 օր՝ GPS պահանջներին լիովին համապատասխանելու համար։
Առաջին փուլում այս պահանջները կվերաբերեն Արաքս գետին։ Նախագիծն ինքնին, ըստ փոխնախարարի, քննարկվել է 17 սահմանային քարհանք շահագործող 10 ընկերությունների հետ։
Ավազի և խճի անօրինական արդյունահանումը ակտիվացել է նոր բազմահարկ բնակելի շենքերի կառուցման համար հարկային արտոնությունների պատճառով։ Հետևաբար, Արաքս գետի դեպքում ջրհեղեղի վտանգ է առաջացել։
